Na ovoj stranici SKGO objavljuje odgovore Stručne službe SKGO na pitanja koja iz lokalnih uprava dobija u vezi sa funkcionisanjem lokalne samouprave u različitim oblastima i sa primenom nadležnosti i poslova gradova i opština.
Odgovori su dati polazeći od prethodnih iskustava, uvida i gledišta Stručne službe SKGO o primeni nadležnosti lokalne samouprave, od potvrđene dobre prakse u gradovima i opštinama, kao i od iskustava saradnje SKGO sa partnerima iz republičkih institucija i različitih organizacija koje sarađuju sa lokalnim vlastima u Srbiji. Odgovori Stručne službe SKGO ne predstavljaju zvanično tumačenje primene propisa koji uređuju rad lokalnih vlasti, nego njeno mišljenje u vezi sa konkretnim pitanjem koje je postavljeno.
Baza pitanja i odgovora može se pretraživati preko pojma koje se pojavljuje u određenom pitanju ili odgovoru i preko tematskih oblasti, odnosno podtema, koje čine delove nadležnosti lokalne samouprave u Republici Srbiji.
Sve predloge i komentare u vezi sa ovim servisom možete poslati na e-mejl pitaj@skgo.org
Postavite pitanjePoreski obveznik je podneo poresku prijavu PPI-1 preko JIS LPA i prijavio novoizgrađene objekte na JMBG. Obveznik ima registrovano poljoprivredno gazdinstvo i u poslovnim knjigama tog poljoprivrednog gazdinstva vodi navedene objekte. Svi računi u vezi izgradnje objekta zaračunavani su poljoprivrednom gazdinstvu. Upotrebna dozvola glasi na njegovo lične ime. Aplikacija JIS LPA ne dozvoljava evidentiranje poreske prijave u sistemu PPI-1 sa JMBG-om poreskog obveznika, a poreski obveznik nema PIB već broj poljoprivrednog gazdinstva. Kako postupiti u ovom slučaju, i kako bi poreski obveznik trebao da oporezuje ove objekte, kao fizičko ili pravno lice?
Prema članu 4. Zakona o porezima na imovinu obveznik koji vodi poslovne knjige u smislu oporezivanja porezom na imovinu, jeste:
Članom 2. Zakona o poljoprivredi i ruralnom razvoju, propisano je da poljoprivredno gazdinstvo jeste proizvodna jedinica na kojoj privredno društvo, zemljoradnička zadruga, ustanova ili drugo pravno lice, preduzetnik ili poljoprivrednik obavlja poljoprivrednu proizvodnju. Ovim zakonom uređena je i registracija i poslovanje poljoprivrednih gazdinstava.
Članom 32. stav 1. Zakona o porezu na dohodak građana propisano je da je obveznik poreza na prihode od samostalne delatnosti fizičko lice koje ostvaruje prihode obavljanjem delatnosti iz člana 31. ovog zakona. Stavom 2. istog člana propisano je da je obveznik iz stava 1. ovog člana fizičko lice koje je upisano u registar kod nadležnog organa, odnosno organizacije, a porez na prihode od samostalne delatnosti plaća na oporezivu dobit (u daljem tekstu: preduzetnik), odnosno na paušalno utvrđeni prihod (u daljem tekstu: preduzetnik paušalac). Stavom 3. istog člana zakona dalje je propisano da se obveznikom u smislu stava 1. ovog člana, smatra i obveznik poreza po osnovu prihoda od poljoprivrede i šumarstva - fizičko lice koje je nosilac porodičnog poljoprivrednog gazdinstva upisano u registar poljoprivrednih gazdinstava u skladu sa propisima kojima se uređuje ta oblast, koje vodi poslovne knjige u skladu sa ovim zakonom i porez na prihode od samostalne delatnosti plaća na oporezivu dobit (u daljem tekstu: preduzetnik poljoprivrednik).
Član 43. Zakona o porezu na dohodak građana propisuje da su obveznici iz člana 32. ovog zakona dužni da vode poslovne knjige i da u njima iskazuju poslovne promene u skladu sa zakonom kojim se uređuje računovodstvo, odnosno na način određen ovim zakonom.
Preduzetnik iz člana 32. stav 2. ovog zakona koji porez plaća na stvarni prihod, vodi knjige po sistemu dvojnog knjigovodstva u skladu sa zakonom kojim se uređuje računovodstvo.
Preduzetnik poljoprivrednik i preduzetnik drugo lice iz člana 32. st. 3. i 4. ovog zakona, vodi poslovne knjige po sistemu prostog knjigovodstva, u skladu sa ovim zakonom.
Odredbom člana 85. stav 1. tačka 16) Zakona o porezu na dohodak građana propisano je da se ostalim prihodima u smislu ovog zakona smatraju i svi drugi prihodi koji nisu oporezovani po drugom osnovu ili nisu izuzeti od oporezivanja ili oslobođeni plaćanja poreza po tom zakonu, osim prihoda od prodaje poljoprivrednih i šumskih proizvoda, odnosno plodova i lekovitog bilja koje ostvare fizička lica:
- nosioci poljoprivrednog gazdinstva;
- koja doprinose za obavezno socijalno osiguranje plaćaju po rešenju u skladu sa zakonom kojim se uređuju doprinosi za obavezno socijalno osiguranje;
- korisnici poljoprivredne penzije.
Prema odredbi člana 85. stav 2. Zakona, obveznik poreza na druge prihode je fizičko lice koje ostvari prihode iz stava 1. ovog člana. Saglasno sa stavom 5. tog člana, oporezivi prihod iz stava 1. tačka 16) tog člana, koji fizičko lice ostvari od prodaje poljoprivrednih i šumskih proizvoda, odnosno plodova i lekovitog bilja, čini bruto prihod umanjen za normirane troškove u visini od 90%.
Prema tome, fizičko lice koje ostvaruje prihode od poljoprivrede i šumarstva, odnosno prihode od prodaje poljoprivrednih i šumarskih proizvoda, koje je nosliac porodičnog poljoprivrednog gazdinstva upisanog u registar, koje se opredelilo da ima svojstvo preduzetnika pa vodi poslovne knjige - za nepokretnosti koje su evidentirane u njegovim poslovnim knjigama, smatra se obveznikom koji vodi poslovne knjige, vrši samooporezivanje i podnosi poresku prijavu PPI-1.
S druge strane fizičko lice, nosilac poljoprivrednog gazdinstva, koje je poljoprivrednik, u smislu da ostvaruje prihod od poljoprivrede, a nema status preduzetnika, nema ni obavezu da vodi poslovne knjige, pa stoga nema ni obavezu samooporezivanja za nepokretnosti za koje je obveznik poreza na imovinu (podnosi poresku prijavu PPI-2).
Napominjemo da je u aplikaciji JIS LPA dozvoljeno evidentiranje PPI-1 na JMBG fizičkog lica, jer fizička lica mogu da imaju status preduzetnika poljoprivrednika, u skladu sa navedenim odredbama člana 32. Zakona o porezu na dohodak građana, a da nemaju registrovanu delatnost, što znači da nemaju PIB, već je JMBG njihov poreski identifikacioni broj.
Stranica sa pitanjima i odgovorima iz oblasti rada lokalne poreske administracije organizuje se kroz saradnju projekta „Institucionalna podrška SKGO-treća faza“ koji sprovodi SKGO i programa „Reforma poreza na imovinu“ koji sprovodi HELVETAS, a koje podržava Švajcarska Vlada.
Kakvo je mišljenje po pitanju javnih izvršitelja i upućivanja na IT kancelariju Vlade RS s obzirom da su oni ovlašćeni od strane sudova, mada nisu ni organi ni organizacije?
Prema članu 159. ZPPPA pristup podacima daje služba Vlade (Kancelarija za IT), organima i organizacijama.
Javni izvršitelji su, prema Zakonu o izvršenju i obezbeđenju lica koja imenuje ministar pravde za područje višeg suda i područje privrednog suda.
Prema tome, javni izvršitelji pojedinačno nisu organ koji se može direktno obratiti Kancelariji za IT, već to mogu učiniti preko Ministarstva pravde ili suda.
U svakom slučaju, Kancelaija za IT je nadležna da postupa po primljenim zahevima za pristup podacima I oni će upućivati podnosioce ko je organ, odnosno organizacija koja ima pravo da zahteva pristup.
Stranica sa pitanjima i odgovorima iz oblasti rada lokalne poreske administracije organizuje se kroz saradnju projekta „Institucionalna podrška SKGO-treća faza“ koji sprovodi SKGO i programa „Reforma poreza na imovinu“ koji sprovodi HELVETAS, a koje podržava Švajcarska Vlada.
Poreskom obvezniku je godinama unazad obračunavan porez na dve kuće. On se nije obazirao na tu činjenicu sve do početka ove godine kada je došao u službu i skrenuo pažnju na to. Zatražene su poreske prijave za obveznika iz Poreske uprave (obzirom da su elektronski prenete 2009. godine) i dobijena je samo jedna prijavu, čime su se potvrdili navodi obveznika da poseduje samo jednu kuću. Usvojena je primedbu i odjavljen je nepostojeći objekat. Međutim, obveznik zahteva da mu se otpišu sve obaveze utvrđene za nepostojeći objekat, iako nije nijedanput iskoristio mogućnost žalbe nakon prijema rešenja svih ovih godina. Da li treba da se postupimo u skladu sa težnjama obveznika (da se storniraju neosnovano utvrđene obaveze)? Ukoliko je odgovor da, da li se radi storniranje obaveza samo 5 godina unazad, ili od početka zaduživanja. Poreske prijave su podnete 1992. godine.
U skladu sa Zakonom o porezima na imovinu porez se može utvrditi poreskom obvezniku za nepokretnost koja postoji i na kojoj postoji predmet oporezivanja.
U tom smislu, smatramo da, bez obzira što obveznik nije ulagao žalbe, nema osnova da ostane zaduženje porezom na imovinu za objekat koji nikada nije postojao.
Mišljenja smo da obvezniku treba stornirati sva neosnovana zaduženja za ceo period, pre svega jer se radi o grešci poreskog organa.
Stranica sa pitanjima i odgovorima iz oblasti rada lokalne poreske administracije organizuje se kroz saradnju projekta „Institucionalna podrška SKGO-treća faza“ koji sprovodi SKGO i programa „Reforma poreza na imovinu“ koji sprovodi HELVETAS, a koje podržava Švajcarska Vlada.
Odlukom o lokalnoj komunalnoj taksi naplaćivani su elektične stubove (bandere) EPS-u, EPS je uložio žalbu i stigla je presuda Upravnog suda da se predmet vraća na ponovno odlučivanje. Da li EPS može biti obveznik ove takse, obzirom da se u žalbi navodi da su stubovi deo mreže, a da je mreža u javnoj svojini Republike, te da se u tom smislu ne može utvrditi njihva obaveza da plate istu? Taksa je naplaćena prinudnom naplatom. Kako postupiti u daljem rešavanju?
U ponovnom postupku treba sačiniti zapisnik u kome će biti utvrđene sve činjenice po nalogu suda i drugostepenog organa i to:
Pre svega, treba proveriti na osnovu čega je sačinjen popis elektroenergetskih instalacija i koje podatke o stubovima sadrži, kako bi se moglo utvrditi da li se radi o korišćenju javnih površina (da li su stubovi zaista postavljeni na javnim površinama), koje su adrese i drugi pdoaci o stubovima koji su popisani, kao i da li opština poseduje druge podatke i dokumentaciju na osnovu koje je izvršeno postavljanje stubova (proveriti sve što se može sa drugim nadežnim službama u opštini: urbanizam, građevinska i komunalna služba I dr.). Na osnovu ovih podataka treba utvrditi da li su stubovi nepokretnost ili pokretna stvar.
Napominjemo da se komunalna taksa za korišćenje javnih površina, u skladu sa Zakonom o finansiranju lokalne samouprave, plaća za korišćenje prava, predmeta i usluga što uključuje i korišćenje prostora na javnim površinama.
Članom 11. Zakona o javnoj svojini uređene su mreže: “Mreža, u smislu ovog zakona, jeste nepokretna stvar sa pripacima, odnosno zbir stvari, namenjenih protoku materije ili energije radi njihove distribucije korisnicima ili odvođenja od korisnika, a čiji je pojam bliže utvrđen posebnim zakonom.
Mreže predstavljaju dobro od opšteg interesa.
Mreža kojom se obavlja privredna delatnost pružanja usluga od strane pravnih lica osnovanih od nosilaca javne svojine je u javnoj svojini.
Izuzetno od stava 3. ovog člana, posebnim zakonom može biti utvrđeno da mreže iz tog stava mogu biti i u svojini pravnog lica koje je osnovala Republika Srbija za pružanje usluga ili njegovog zavisnog društva.
Mreža, odnosno deo mreže koji služi isključivo za potrebe jednog ili više lica može biti u svojini tog, odnosno tih lica.
Mreža na kojoj na dan stupanja na snagu ovog zakona postoji pravo privatne svojine ostaje u privatnoj svojini.”
Članom 10. Zakona o javnoj svojini propisano je da se način i uslovi iskorišćavanja i upravljanja dobrima u opštoj upotrebi i dobrima od opšteg interesa uređuju posebnim zakonom.
Članom 21. Zakona o javnoj svojini propisano je da javno preduzeće, društvo kapitala čiji je osnivač Republike Srbija, autonomna pokrajina ili jedinica lokalne samouprave i njihova zavisna društva, koja obavljaju delatnost od opšteg interesa, koriste nepokretnosti koje im nisu uložene u kapital, a na osnovu posebnog zakona, osnivačkog akta ili ugovora zaključenog sa osnivačem.
Društvo kapitala čiji je osnivač Republike Srbija, autonomna pokrajina ili jedinica lokalne samouprave, koje ne obavlja delatnost od opšteg interesa može po osnovu ugovora zaključenog sa osnivačem, uz naknadu ili bez naknade, koristiti nepokretnosti koje mu nisu uložene u kapital, a koje su neophodne za obavljanje delatnosti radi koje je osnovano.
U skladu sa navedenim odredbama člana 11. Zakona o javnoj svojini proizilazi da su mreže nepokretne stvari koje ne moraju biti isključivo u svojini Republike Srbije, donosno mogu biti I u svojini pravnog lica koje je RS osnovala za pružanje usluga. Takođe, prema odredbama ovog zakona, nepokretnosti u javnoj svojini se daju na korišćenej javnim preduzećima za obavljanje delatnosti radi koje je osnovano.
U tom smislu obveznik treba da dostavi podatke o osnovu korišćenja predmetnih stubova (nepokretnosti), osnovu njihovog evidentiranja u poslovnim knjigama I druge podatke kojim će dokazati da li su oni vlasnici ili korisnici stubova, u smislu Zakona o javnoj svojini.
Ukoliko su stubovi nepokretna stvar za čiju izgradnju je plaćena naknada za uređenje građevinskog zemljišta, o tome bi obveznik trebalo da dostavi dokaze.
Napominjemo da je članom 11. Zakona o finansiranju lokalne samouprave propisano da se za korišćenje prava, predmeta i usluga za koje se plaća lokalna komunalna taksa, ne može uvoditi posebna naknada.
Ako je odlukom o lokalnim komunalnim taksama propisano, između ostalog, da taksena obaveza traje dok traje korišćenje prava, predmeta ili usluge, a tarifnim brojem odluke propisano da se taksa plaća srazmerno vremenu korišćenja, to znači da se lokalna komunalna taksa plaća za korišćenje javnih površina koje traje određeni period (može se reći da je potencijalno privremenog karaktera).
Takođe, treba proveriti da li je posebnom opštinskom odlukom bilo uređeno postavljanje objekata na javnim površinama, pod kojim uslovima i koji objekti.
Zakonom o planiranju i izgradnji i odlukom bilo je uređeno plaćanje naknade za uređenje građevinskog zemljišta (sada se plaća doprinos za uređenje građevinskog zemljišta), i u tom smislu treba proveriti sa stručnim službama da li bi plaćanje naknade za uređenje građevinskog zemljišta podrazumevalo da se ne plaća i lokalna komunalna taksa za korišćenje prava, predmeta i usluga na javnoj površini, kao i pravni osnov za to.
Prema našem mišljenju, vrlo je verovatno da se ne može istovremeno plaćati i naknada za uređenje građevinskog zemljišta i lokalna komunalna taksa za korišćenje javnih površina, jer se naknada plaća za izgradnju objekata, a taksa za postavljanje objekata na određeni vremenski period.
Na osnovu kojih parametara I kriterijuma se utvrđuje taksa
Nakon utvrđivanja tačnog broja objekata (stubova) za koje obveznik treba da plaća lokalnu komunalnu taksu (ukoliko se utvrdi da treba), u zapisniku, (a potom i u obrazloženju rešenja), treba navesti tarifni broj Odluke kojom su prpopisani kriterijumi i parametri za plaćanje takse.
Ukoliko je obvezniku naplaćena predmetna komunalna taksa, i ako je rešenje poništeno i vraćeno na ponovni postupak, eventualni povraćaj sredstava zavisi od novoutvrđenog činjeničnog stanja.
Stranica sa pitanjima i odgovorima iz oblasti rada lokalne poreske administracije organizuje se kroz saradnju projekta „Institucionalna podrška SKGO-treća faza“ koji sprovodi SKGO i programa „Reforma poreza na imovinu“ koji sprovodi HELVETAS, a koje podržava Švajcarska Vlada.
Ako u Odluci o naknadama za koriscenje javnih povrsina stoji da se plaća za svaki ceo i započeti m² da li to znaci da ako je zauzeta javna površina 1,30m² da se obračun vrši za 2m²?
Ako u Odluci o naknadama za koriscenje javnih povrsina stoji da se plaća za svaki ceo i započeti m², to znači da se za započeti metar plaća za ceo taj metar, odnosno, ako je zauzeta javna površina 1,30m² obračun se vrši za 2m².
Stranica sa pitanjima i odgovorima iz oblasti rada lokalne poreske administracije organizuje se kroz saradnju projekta „Institucionalna podrška SKGO-treća faza“ koji sprovodi SKGO i programa „Reforma poreza na imovinu“ koji sprovodi HELVETAS, a koje podržava Švajcarska Vlada.